Co to jest niacynamid?
Niacynamid, znany również jako witamina B3 lub nikotynamid jest rozpuszczalną w wodzie formą witaminy z grupy B. W organizmie człowieka pełni ważną rolę- stanowi prekursor koenzymów, które biorą udział w procesach metabolicznych i energetycznych komórek.
W kosmetyce natomiast jest bardzo popularną substancją ze względu na swoje wielofunkcyjne możliwości.
Jakie właściwości wykazuje niacynamid jako składnik kosmetyków?
Niacynamid należy do jednego z bardziej wszechstronnych składników kosmetycznych. Znajduje swoje zastosowanie w pielęgnacji skóry. Do jego najważniejszych właściwości należą:
- Regulacja produkcji sebum: pomaga w kontrolowaniu produkcji sebum, pozwala zmniejszyć rozszerzone ujścia gruczołów łojowych (widoczność porów skóry), co czyni
go zalecanym składnikiem dla osób z cerą tłustą i trądzikową. - Łagodzenie stanów zapalnych: wykazuje właściwości przeciwzapalne, dzięki czemu pomaga zmniejszać zaczerwienienia oraz łagodzić podrażnienia twarzy. W tym wypadku sprawdzi się przy skórze wrażliwej, a także przy trądziku różowatym.
- Rozjaśnianie przebarwień: hamuje transfer melaniny do komórek skóry, co sprawia,
że będzie skuteczny w redukcji przebarwień, plam pigmentacyjnych i nierównego kolorytu skóry. - Wzmocnienie bariery ochronnej skóry: wspiera produkcję ceramidów oraz lipidów, które tworzą naturalną barierę ochronną na powierzchni skóry. Efektem takiego działania będzie pomoc w utrzymaniu odpowiedniego nawilżenia w skórze.
- Ochrona antyoksydacyjna: wykazuje działanie antyoksydacyjne, co powoduje,
że chroni komórki skóry przed działaniem wolnych rodników oraz przed szkodliwymi czynnikami środowiskowymi, do których należą zanieczyszczenia czy promieniowanie UV.
Jakie stężenie niacynamidu wybrać?
Skuteczność niacynamidu zależy od jego stężenia użytego w kosmetyku. Dla różnych problemów skórnych zalecane są odpowiednie stężenia:
- Niższe stężenia (1-2%): mogą być wystarczające do utrzymania odpowiedniego nawilżenia skóry, wzmocnienia bariery hydrolipidowej oraz mogą redukować nadprodukcję sebum.
- Średnie stężenia (4-5%): są to najczęściej stosowane stężenia w kosmetykach. Sprawdzą się przy zmniejszaniu trądziku, rozjaśnianiu przebarwień, poprawie elastyczności skóry i jej ogólnej kondycji.
- Wyższe stężenia (10% i więcej): są bardziej skoncentrowane i mogą działać szybciej, jednak przy takich stężeniach istnieje zwiększone ryzyko podrażnień, zwłaszcza dla osób
o wrażliwej skórze. Dla większości osób 5% niacynamid jest optymalnym stężeniem, które oferuje równowagę między skutecznością, a bezpieczeństwem.
Kiedy zobaczę pierwsze efekty stosowania niacynamidu?
Pierwsze efekty w postaci nawilżenia i wzmocnienia bariery hydrolipidowej mogą być zauważalne już po kilku dniach do tygodnia regularnego stosowania kosmetyku. Zmniejszenie zaczerwienienia i stanów zapalnych, w tym wyprysków mogą nastąpić w ciągu 2-4 tygodni stosowania kosmetyku. Rozjaśnienie przebarwień i wyrównanie kolorytu mogą być zauważalne
po 4-8 tygodniach stosowania kosmetyku z niacynamidem. Pełne rezultaty mogą wymagać nawet 12 tygodni stosowania. Widoczne zmiany w elastyczności skóry oraz zmniejszenie widoczności drobnych zmarszczek mogą pojawić się po 8-12 tygodniach regularnego stosowania kosmetyku.
Co powoduje, że niacynamid jest cennym składnikiem kosmetycznym?
- Wszechstronność: jest to składnik, który może być stosowany przez osoby posiadające różne rodzaje skór, w tym suchą, wrażliwą, tłustą czy trądzikową.
- Bezpieczeństwo: jest dobrze tolerowany przez skórę nawet w wyższych stężeniach. Wykazuje niskie ryzyko wywoływania podrażnień czy reakcji alergicznych
w porównaniu do innych składników aktywnych- jak np. kwasy czy retinoidy. Jednakże,
w przypadku stosowania niacynamidu w wyższych stężeniach (powyżej 10%), u niektórych osób może wystąpić zaczerwienienie, pieczenie lub podrażnienie skóry. W związku z tym zaleca się rozpoczęcie stosowania kosmetyków z niacynamidem od niższych stężeń
(np. 2-5%) i obserwowanie reakcji skóry. - Skuteczność: badania wykazały, że niacynamid przynosi widoczne efekty
w pielęgnacji skóry, szczególnie w kontekście redukcji trądziku, przebarwień
czy zmarszczek. - Łatwość łączenia z innymi składnikami: można go stosować z wieloma innymi składnikami aktywnymi, jak kwas hialuronowy, peptydy, ceramidy czy antyoksydanty.
Czy kosmetyki z niacynamidem mogę stosować przez cały rok?
Kosmetyki zawierające niacynamid można stosować codziennie, zarówno rano, jak
i wieczorem. Ze względu na niskie ryzyko podrażnień jest dobrze tolerowany nawet przy częstym stosowaniu. Jeśli stosujesz kosmetyki z wysokim stężeniem niacynamidu (np. 10% lub więcej)
i zauważysz pojawienie się podrażnień, warto wtedy ograniczyć częstotliwość stosowania kosmetyku, by dać skórze czas na regenerację.
Niacynamid nie jest fototoksyczny. To oznacza, że można go bezpiecznie stosować w ciągu dnia, nawet przy ekspozycji na promieniowanie UV. W przeciwieństwie do innych składników aktywnych, takich jak retinoidy czy kwasy, niacynamid nie powoduje nadwrażliwości skóry
na słońce. Wykazuje wręcz działanie ochronne, ponieważ wspomaga barierę skórną oraz wykazuje właściwości antyoksydacyjne, co pomaga chronić skórę przed uszkodzeniami spowodowanymi promieniowaniem UV.
Mimo to, zawsze zaleca się stosowanie filtrów przeciwsłonecznych w ciągu dnia, szczególnie jeśli używasz kosmetyków z niacynamidem w połączeniu z innymi aktywnymi składnikami.
Czy działanie niacynamidu zostało potwierdzone naukowo?
Istnieje wiele badań naukowych potwierdzających skuteczność niacynamidu w różnych aspektach pielęgnacji skóry. Przykładowo:
- Redukcja trądziku i stanów zapalnych: Badanie opublikowane w „Journal of Cosmetic Dermatology” wykazało, że niacynamid w stężeniu 4% stosowany miejscowo przez
8 tygodni był równie skuteczny jak antybiotyk- 1% klindamycyna- w leczeniu trądziku,
co wiązało się z mniejszym ryzykiem wystąpienia działań niepożądanych. - Rozjaśnianie przebarwień i wyrównanie kolorytu skóry: Badanie opublikowane
w „The British Journal o Dermatology” z 2002 roku wykazało, że niacynamid
w stężeniu 5% stosowany przez okres 12 tygodni znacząco poprawił wygląd hiperpigmentacji oraz ogólny koloryt skóry u kobiet z objawami starzenia. - Zmniejszenie widoczności rozszerzonych ujść gruczołów łojowych: W badaniu przeprowadzonym w 2006 roku wykazano, że niacynamid w stężeniu 2% wykazał zdolność do zmniejszania widoczności ujść gruczołów łojowych (porów) poprzez redukcję nadmiaru sebum.
Niacynamid jako suplement diety- czy warto stosować?
Niacynamid w formie suplementu diety pełni kilka istotnych funkcji dla organizmu:
- Wspiera układ nerwowy: Witamina B3 jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego, gdyż pomaga w syntezie neuroprzekaźników i wspiera zdrowie psychiczne.
- Wpływa na metabolizm energetyczny: odgrywa kluczową rolę w przekształcaniu węglowodanów, tłuszczów i białek w energię, co jest niezwykle istotne dla utrzymania właściwego poziomu energii organizmu.
- Poprawia stan skóry: doustne przyjmowanie niacynamidu może wpływać pozytywnie
na skórę, wspomagając jej zdrowy wygląd i regenerację od wewnątrz. - Wspiera kondycję stawów: przyczynia się do łagodzenia stanów zapalnych związanych
z chorobami stawów np. w reumatoidalnym zapaleniu stawów.
Podsumowując, niacynamid to składnik wykazujący szerokie spektrum działania. Jest nie tylko bezpieczny, ale także bardzo skuteczny, co zostało potwierdzone badaniami naukowymi. Może przynieść korzyści różnym typom skóry, a także osobom w każdym wieku. Jest szczególnie popularny w kosmetykach o formule przeciwstarzeniowej, a także w produktach dla skóry wrażliwej, tłustej oraz suchej. Stężenie niacynamidu w kosmetykach wynoszące 5% jest optymalne, a pierwsze efekty można zauważyć już po tygodniu jego stosowania. Kosmetyki z niacynamidem można stosować codziennie przez cały rok.
Opracowała: Karolina Wawrzyniak – kosmetolog
